Tokoh islam - Tokoh matematik serba boleh | DILAHIRKAN pada 104 Masihi, Ghiyath al-Din Abul Fateh Umar Ibn Ibrahim al-Khayyam atau lebih dikenali sebagai Omar Khayyam
merupakan antara ulama Islam yang banyak menyumbang dalam bidang
matematik, astronomi, falsafah, perubatan, dan sastera khususnya puisi.
Menurut kajian, tidak banyak
sejarah diceritakan mengenai pendidikan beliau kecuali fakta bahawa
tokoh kelahiran Parsi itu mendapat pendidikan di Nishapur dan Samarkand
di Iran, Bukhara di Uzbekistan, dan Balkh di Afghanistan...
Melihat perjalanan hidupnya, Omar Khayyam
adalah seorang yang bersifat zuhud. Beliau dikatakan pernah menolak
tawaran untuk bekerja di istana kerana memilih hidup sederhana dan
tenang menimba ilmu.
Sumbangan terbesar Omar Khayyam ialah dalam
bidang algebra. Beliau pernah membuat percubaan untuk
mengklasifikasikan kebanyakan persamaan algebra termasuk persamaan
darjah ketiga.
Malah, beliau juga menawarkan beberapa
penyelesaian untuk beberapa masalah algebra termasuk penyelesaian
geometrik bagi persamaan kiub dan sebahagian daripada penyelesaian
kebanyakan persamaan lain.
Bukunya berjudul Mazalat fi al-Jabr wa
al-Muqabila adalah karya teragung dalam bidang algebra dan sangat
penting dalam perkembangan ilmu tersebut. Karyanya itu turut mendapat
pujian daripada pemikir terkenal Pakistan, Iqbal.
Omar Khayyam merupakan ilmuwan pertama
membuktikan bilangan daripada teori geometri bukan-Euclidean yang
ditemukan oleh Bolyai-Lobachevsky, Riemann, dan Gauss secara terpisah
sepanjang pertengahan abad ke-19.
Beliau juga didakwa merungkai permasalahan
itu tujuh abad mendahului tokoh Barat lain sebelum turut dipetik oleh
ahli fizik terkemuka Barat, Albert Einstein menggunakan geometri
bukan-Euclidean. Pengklasifikasian persamaan yang dilakukan oleh Omar
Khayyam adalah berasaskan kerumitan sesuatu persamaan.
Tiada petunjuk dan rumusan yang tidak
dipecahkan oleh Omar Khayyam. Beliau juga mula menggunakan grafik untuk
mengkombinasikan algebra dan geometri untuk membuktikan persamaan kubik.
Namun malangnya, ketika dunia Muslim
menolak, golongan ilmuwan Eropah berebut mengambil teori tersebut.
Selain itu, beliau telah mengenal pasti 13 jenis bentuk persamaan kiub.
Kaedah penyelesaian persamaan yang digunakan oleh Omar Khayyam adalah
bersifat geometrikal...
PERKENAL KALENDAR SOLAT
Dalam bidang geometri pula, beliau banyak
membuat kajian-kajian yang menjurus kepada pembentukan teori garisan
selari. Beliau juga pernah diarahkan oleh Sultan Saljuk, Malikshah Jalal
al-Din untuk bekerja di balai cerap.
Di sana, beliau ditugaskan menentukan
kalendar solat dan berjaya memperkenal kalendar yang hampir tepat
dinamakan Tarikh-al-Jalali.
Selain itu, Omar Khayyam juga turut
menyumbang dalam bidang lain seperti pembangunan kaedah menentukan
graviti. Manakala dalam bidang metafizik, beliau menulis tiga buku.
Beliau juga terkenal sebagai seorang ahli astronomi dan juga doktor.
Selain dalam bidang sains, Omar Khayyam
juga terkenal sebagai seorang penyair yang hebat pada zamannya.
Sehinggakan bukunya, berjudul Rubaiyat diterbitkan semula dalam bahasa
Inggeris oleh Edward Fitzgerald pada 1839.
Buku ini menggambarkan kehebatan dan
kekayaan ilmu dimiliki Omar Khayyam. Beliau juga menulis pelbagai jenis
buku dan monograf dalam pelbagai jenis bidang.
Jasa dan pengaruh Omar Khayyam begitu besar
terutama dalam perkembangan bidang matematik dan geometri. Malah
sumbangan pemikirannya mendahului rata-rata ilmuwan selama berabad-abad
lamanya.
Kehebatan Omar Khayyam dalam bidang
matematik banyak dikaburi kehebatannya sebagai seorang penyair. Tidak
menghairankan apabila Rusia telah menerbitkan edisi pertama sebuah buku
yang menterjemahkan sajak-sajak Omar Khayyam dalam bahasa negara itu.
No comments:
Post a Comment